شعر مقاومت يك جريان ادبي موثردرایران
امیرترقی نژاد
استان یزد میزبان برگزاری نوزدهمین کنگره سراسری شعر پایداری در اواخر سال جاری است.حال اگرچه از اهداف مهم این کنگره تبیین نقش شعر در تعالی فرهنگی و مسائلی همچون پیروزی انقلاب اسلامی عنوان شده ،اما کارشناسان براین اعتقادند که براي غفلتزدايي از دفاع مقدس بايد با ايجاد نگرشي جديد واقعيتها را مشاهده كرد و به انعكاس آنها در آثار پرداخت و آسيبشناسي در حوزه شعر مقاومت ميتواند به بقا و ماندگاري آن كمك كند، زيرا اين جريان پس از عبور از شرايط ناهمگن در حال حاضر به وضعيت پايداري نسبي دست يافته و به عنوان يك جريان ادبي در ايران و جهان مورد استقبال بسياري از اديبان و شاعران قرار گرفته است.
یک شاعر برجسته ازقم می گوید: براي غفلتزدايي از دفاع مقدس بايد با ايجاد نگرشي جديد واقعيتها را مشاهده كرد و به انعكاس آنها در آثار پرداخت.
به گزارش خبرگزاري فارس،مهدي حسيني اظهار می دارد: شعري كه بتواند بر بلاتكليفي و سردرگمي كنوني غلبه كند و فضا را تغيير دهد شعري موفق و شايسته است.
وي خاطرنشان كرد: بيشتر آثار ارائه شده در زمينه دفاع مقدس به دشمن بيروني پرداخته و اين در حالي است كه توفيق جوانان در جبهههاي جنگ مديون جهاد اكبر و مبارزه با نفس بوده است.
اين شاعر برجسته قمي با اشاره به اهميت جهاد در دوران كنوني گفت: امروزه عرصه جهاد تغيير كرده و جوان بايد اين موضوع را درك كند و ميدان مبارزه و دشمن را بشناسد و تدبيرهاي فيزيكي و فكري را بيانديشد.
حسيني تصريح كرد: در دوران كنوني ما كماكان در ميدان مبارزه هستيم و اين موضوع در آثار ارائه شده در زمينه دفاع مقدس مغفول مانده است و براي غفلتزدايي بايد نگرش جديدي ايجاد شود و واقعيتها را مشاهده كرد.
مجتبي تونهاي، يكي ديگر ازشاعران از قم با اشاره به ثمرات دفاع مقدس اذعان داشت: جوانان دوران كنوني متمايز از جوانان دوران گذشته هستند و دفاع مقدس علو فكري و عقيدتي را براي آنها به ارمغان آورده است.
مدير گروه فرهنگ و ادب راديو معارف در پايان يادآور شد: جوانان داراي درك فكري بالا هستند و با استفاده و به كارگيري اين درك و معرفت قادر به خلق آثار شايسته هستند.
مدير ادبيات بنياد حفظ آثار و نشر ارزشهاي دفاع مقدس گيلان نیز معتقد است: شعر مقاومت به عنوان يك جريان ادبي در ايران و جهان مورد استقبال شاعران قرار گرفته است.
اسماعيل محمدپور اظهارمی دارد: آسيبشناسي در حوزه شعر مقاومت ميتواند به بقا و ماندگاري آن كمك كند زيرا اين جريان پس از عبور از شرايط ناهمگن در حال حاضر به وضعيت پايداري نسبي دست يافته و به عنوان يك جريان ادبي در ايران و جهان مورد استقبال بسياري از اديبان و شاعران قرار گرفته است.
وي به موضوع مقاومت فلسطين و لبنان در شعر شاعران ايران اشاره كرد و گفت: كلمه مقاومت در ارتباط با كلمه جنگ و مفهوم دفاع معنا پيدا ميكند.
به گفته محمدپور هر زمان در گوشهاي از جهان جنگ و خونريزي اتفاق بيفتد، مقاومت شكل ميگيرد.
مدير ادبيات بنياد حفظ آثار و نشر ارزشهاي دفاع مقدس گيلان مقاومت را يك مفهوم انساني دانست و تصريح كرد: اين مفهوم جنبه فكري و عقلي دارد زيرا انسان در رويارويي با تهاجم طبيعي و غيرطبيعي به طور فطري حس دفاع و مقاومت را تجربه ميكند.
وي با اشاره به اينكه ادبيات دفاع و مقاومت در مقابل ادبيات جنگ شكل ميگيرد، بيان داشت: بيگانهستيزي و وطندوستي در هر كشوري با در نظر گرفتن مشخصههاي منحصر به فرد يكي از ويژگيهاي مشترك تمام ملتهاست.
محمدپور اين ويژگي را موجب شكلگيري ادبيات مشترك بين ملتها به نام ادبيات مقاومت جهان معرفي كرد و افزود: اين ويژگي مفهوم مقاومت را از حلقه وطن ميهني به گستره جهان ميهني توسعه ميدهد.
مدير ادبيات بنياد حفظ آثار و نشر ارزشهاي دفاع مقدس گيلان به ايجاد تئوري وحدت و يكپارچگي مسلمين براي رسيدن به امت واحده اسلامي اشاره كرد و اظهار داشت: طرح آزادي قدس در قاموس مقاومت اسلامي معنا پيدا كرد.
وي با بيان اينكه تئوري امت واحده اسلامي با انگيزه آزادي قدس و رهايي ملت فلسطين از بند اشغالگران به تدريج به يك جنبش پراگماتيك براي مبارزه با استكبار جهاني و تحكيم اتحاد مسلمانان تبديل شده است، خاطرنشان كرد: تفكر ضد صهيونيستي در ايران در دهه 50 با تلاش اساتيد برجسته حوزه و دانشگاه و عالمان و روشنفكران ديني مانند امام خميني (ره) در طول نهضت اسلامي و انقلابي مردم ايران شكل گرفته است.
محمدپور انقلاب اسلامي را جلودار مبارزه با استكبار و صهيونيست جهاني خواند و تصريح كرد: آغاز جنگ تحميلي و دفاع مقدس عرصه جديدي براي پيوند مفهوم وطن ميهني و جهان ميهني ديني در ادبيات مقاومت به وجود آورد.
مدير ادبيات بنياد حفظ آثار و نشر ارزشهاي دفاع مقدس گيلان افزود: آغاز شعر مقاومت فلسطين در ادبيات ايران همزمان با شكلگيري ادبيات انقلاب و دفاع مقدس است و شاعران انقلابي در كنار سرودن شعر دفاع مقدس از خلق آثار با موضوع مقاومت فلسطين و مقاومت جهاني غفلت نكردند.
وي پيوند مفهوم مقاومت با مفاهيم اسلامي را يكي از راههاي تقويت مقاومت و بسط و گسترش آن بين ملتهاي مسلمان دانست و گفت: اين پيوند ادبيات مقاومت را با ادبيات آييني گره ميزند و جايگاه آن را تا سطح يك ژانر يا يك نحله ادبي ارتقا ميدهد.
حجتالاسلام «سيدمحمد فخری» مديركل تبليغات اسلامی آذربايجان غربی با اشاره به جايگاه شعر مقاومت در فرهنگ ايران افزود: دفاع مقدس فرهنگی را در ايران نهادينه كرد كه بايد به تمامی زبانهای دنيا بازگو شود كه زبان شعر گوياتر از هر زبانی است.
وی ادامه داد: شهيدان جايگاه رفيعی در فرهنگ ايران اسلامی به خود اختصاص دادهاند كه كملطفی در اين زمينه شايسته يك ايرانی مجاهد نيست.
وی بر استفاده هرچه بيشتر شاعران از انديشههای حكمتآموز اهلبيت(ع) و شاعران متعهد معاصر تأكيد كرد.
اما به گفته «محمدرضا سنگری» شاعربرجسته کشوری برگزاری كنگره شعر مقاومت در سطح بينالمللی افق تازهای را در شعر و ادبيات پايداری ايجاد كرده است.
وی در گفتوگو با ایکنا برگزاری كنگرههای شعر مقاومت در سطح بينالمللی را افق تازهای در ادبيات پايداری می داندومی گوید: اين گونه كنگرهها فرصت جديدی را نه تنها برای ما، بلكه برای تمامی كشورهای اسلامی فراهم میكند تا بين هنرمندان ملل اسلامی تعامل و ارتباط برقرار شود.
وی افزود:علاوه برآن ايجاد فرصت نقد آثار و محافل علمی عاملی برای ارتقای كيفی آثار به شمار میآيد و در اين نشستهای نقد هنرمندان متوجه آسيبهای موجود در ادبيات پايداری میشوند.
سنگری روند شعر مقاومت در كشور را مطلوب ارزيابی كرد وگفت :در حال حاضر با روندی نو در ادبيات پايداری روبرو هستيم وهماكنون ادبيات پايداری با نوعی تمرين از سوی شاعران جوان روبروست كه نتيجه اين روند را در سالهای ميانی دهه 90 میبينم كه آن هنگام ما ثمره اين تلاشها را خواهيم ديد و پنجره تازهای برای تنفس در اين حوزه پيدا میشود.
وی به آسيبهای شعر دفاع مقدس در دوران اخير اشاره كرد و ادامه داد: اگرچه شعر پايداری با روند خوبی روبروست، اما خالی از آسيب نيست. از آسيبهای اين حوزه میتوان به فاصله گرفتن نسل جوان با روزهای جنگ دانست. اين فاصله سبب میشود كه مفاهيم و نگاه ذهنیای نسبت به دفاع مقدس داشته باشند. شاعران جوان در سالهای اخير خوب وارد ميدان شدند و از زوايای جديدی به مقوله شعر دفاع مقدس پرداختند.
وی در خصوص راهكارهايی كه در نشر ارزشهای دفاع مقدس تأثيرگذار است، گفت: راههای زيادی در اين خصوص وجود دارد. ترجمه آثاری كه در حوزه ادبيات پايداری به رشته تحرير درآمده است و شناساندن آن به ساير ملل از جمله كارهايی است كه میتوان انجام داد. از ديگر راهها اين است كه علاوه بر برگزاری كنگره و نشستهای گوناگون و دعوت از هنرمندان ساير كشورها، حضور هنرمندان به شكل تورهايی در كشورهايی كه با آنها قرابت فرهنگی داريم عاملی است در جهت تعامل و شناساندن بيشتر آثار و نشر فرهنگ دفاع مقدس به ساير كشورها. در اين حركتها بايد نشستهای علمی و تخصص را در نظر گرفت تا در كنار آشنايی با ادبيات ساير كشورها از آسيبهای موجود در آثار هم آگاه شوند و از اين جهت از نظر كيفی بالا خواهد رفت. راه اندازی نشرياتی در حد جهانی از ديگر گامهای مثبت در اين راه است تا از اين راه آثار را به ديگر ملل به خوبی نشان دهند.
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
سهشنبه 04,مارس,2025